Diz Ağrısı Neden Olur?

Diz Ağrısına Genel Bakış
Diz ağrısı, yaralanma veya artrit gibi tıbbi durumlarda sıklıkla görülen yaygın bir durumdur. Diz ağrısı insidansı yaşla birlikte artmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık 20 milyon kişi her yıl diz ağrısı için tıbbi bakım istemektedir. Durum aniden ortaya çıkabilir (akut diz ağrısı) veya zamanla yavaşlar (kronik diz ağrısı).

Dizler vücuttaki en geniş derzlerdir. Karın kemiğinin (femur) alt ucu, gövde kemiğinin (tibia) üst ucu ve diz kapağı (patella) diz eklemlerini oluşturan kemiklerdir. Dizlerdeki bağ doku bantları (bağlar denir) kemikleri birleştirir, hareket kabiliyetine izin verir ve eklemlerde anormal hareketi önlemeye yardımcı olur. Dizlerdeki kıkırdak, kemiklerin uçlarını hafifletir ve etkisini emmeye yardımcı olur.

Diz Ağrısı Nedenleri
Dizler, yaralanma (travma) ya da yıpranma sonucunda hasar gören karmaşık derzlerdir. 50 yaş üzerindeki insanlarda osteoartrit, dizlerde ağrıların en sık nedenidir. Genç insanlarda yaygın nedenler aşırı kullanım ve yaralanma sayılabilir. Diz ağrısı ayrıca enfeksiyonlardan (örneğin osteomiyelit, septik bursit) ve bazı tıbbi durumlardan da kaynaklanabilir.

Sık görülen diz yaralanmaları türleri arasında şunlar bulunur:

• Çürükler
• Kırıklar (kırık kemik; örneğin kırık diz kapağı [patella], üst tibia veya alt femur)
• Yırtık bağlar (örneğin, ön çapraz bağ (ACL) gözyaşı, medial kollateral bağ (MCL) yırtığı)
• Yırtık kıkırdak (örneğin, menisküs yırtığı)
• Diz burkulmaları veya soyları (bağ veya ligamentlerin hasar görmesi)
• Dislok diz kapağı (patella)

Diz ağrısına neden olabilecek tıbbi durumlar aşağıdakileri içerir:

• Artrit (örn., Osteoartrit, romatoid artrit)
• Bursit (örn., Anserin bursit, gardiyan başı diz [prepatellar bursit])
• Baker kisti (eklem içindeki fazla sıvı üretimi sonucunda gelişen sıvı dolu kese)
• Chondromalacia patella (diz içindeki kıkırdak yumuşaması)
• Gut (sıklıkla ayak başparmağında ağrıya neden olur, ancak dizleri de etkileyebilir)
• Osgood-Schlatter hastalığı (genellikle hızlı büyüme dönemlerinde çocuklarda ortaya çıkan durum)
• Osteokondritis dissecans (diz içindeki kıkırdak parçalarının ve kemik parçalarının ayrılıp iltihaplandığı durum)
• Reiter sendromu (şişme ve sertliğe neden olan enflamatuar durum)
• Sinovit (diz eklemi içindeki iltihap tipi)
• Tendonit (örn., Jumper diz [patellar tendonitis])

Bacaklarda anormal hizalama (örn., Bowling, knock-knees) ve kemik tümörleri de diz ağrısı ile sonuçlanabilir. Kemik tümörleri huylu olabilir (yani yayılmaz) veya habis (kanserli) olabilir. İyi huylu tümörler arasında osteomalar, osteoblastomalar ve osteokondromlar bulunur. Diz ağrısı ile sonuçlanabilen habis kemik tümörleri türleri arasında osteosarkom, kondrosarkom (kıkırdakta gelişir) ve Ewing tümörü bulunur.

Diz Ağrısı Risk Faktörleri
Diz ağrısı için ana risk faktörü yaştır. Zamanla, aşınma ve yıpranma dizlerde ağrı, sertlik ve iltihaba neden olabilir. Fazla kilolu olan insanlar risk altındadır.

Atletlerde, aşırı kullanım veya yaralanma neticesinde diz ağrısı sıklıkla gelişir. Sık ağır kaldırma, merdiven çıkma ve uzun süre ayakta kalma gibi işle ilgili faktörler de riski artırabilir. Fiziksel aktivitelere ve sporlara katılım, özellikle uygun olmayan teknikler (örn., Isınma veya doğru soğutma, zayıf vücut mekaniği) kullanıldığında, diz ağrısı riskini arttırır.

Diz Ağrısı İçin Tedavi
Aşırı kullanım veya hafif yaralanmam sonucu ortaya çıkan diz ağrısı, genellikle RICE terapisi (diğer bir deyişle istirahat, buz, sıkıştırma ve yükseltme) gibi muhafazakar önlemler kullanılarak tedavi edilebilir.

Dinlenme, acıyı kötüleyen ve mümkün olduğunca dizini koparan aktivitelerden kaçınmayı içerir. Koltuk değnekleri veya diz desteği gerekebilir.
Buz, şişmeyi azaltmak için kullanılır. Buz paketleri her saatte bir 15-20 dakika, günde en az 4 kez uygulanabilir.
Sıkıştırma, dizin sıkı bir şekilde (çok sıkı değil) sarılan elastik bandaj, sıkıştırma çorabı veya jel sarımı kullanılarak desteklenmesini içerir. Şişme bandajın sıkışmasına neden oluyorsa derhal gevşetilmelidir.
Yükseklik morarma ve şişmeyi en aza indirmeye yardımcı olur. Diz kalp seviyesinin üstünde tutulmalıdır (örn., Bir yastık kullanarak) mümkün olduğunca sık tutulmalıdır. Reçeteli ilaçlar, konservatif tedaviye cevap vermeyen diz ağrısı tedavisinde kullanılabilir.

Diz enfeksiyonları (örn., Osteomiyelit, septik bursit) çok ciddi olup antibiyotiklerle agresif tedavi gerektirir. Oral antibiyotikler etkisiz ise, IV yoluyla (intravenöz olarak) uygulanabilirler. Ağır vakalarda, aspirasyon (sıvı alınması) gereklidir veya eklem cerrahi olarak boşaltılmalıdır (cerrahi debridman olarak adlandırılır).

Kortizon enjeksiyonları diğer tedavilere rağmen ısrarcı veya kötüleşen diz ağrısı türlerini tedavi etmek için kullanılabilir. Bu terapi, ağrı ve inflamasyonu azaltmak için doğrudan diz eklemine kortizon (steroid ve anti-inflamatuar) enjekte etmeyi içerir. Zamanla, kortizon enjeksiyonları, eklem içindeki diğer dokulara ve yapılara zayıflatabilir veya hasar verebilir (örneğin, tendonlar).

Diz ağrısı ve enflamasyonu azaltmak için fiziksel terapi (örn., Ultrason, elektrik stimülasyonu, kriyoterapi, manuel terapi, gerdirme) kullanılabilir. Fiziksel tedavi, kasları güçlendirebilir, diz içindeki sürtünmeyi azaltabilir ve hastaya uygun vücut mekaniğini öğretebilir ve tekrarlama riskini azaltabilir.

Bazı diz yaralanmaları türleri (örneğin yırtık bağ veya kıkırdak, kopmuş tendon), artroskopi olarak da adlandırılan artroskopik cerrahi ile tedavi edilir. Bu ayakta tedavi prosedüründe, cerrah küçük bir kesi yapar ve diz eklemini incelemek için bir artroskop (bir monitöre bağlı minik bir kamera içeren cihaz) kullanır.

Hasar gören doku daha sonra ek küçük insizyonlarla yerleştirilen cerrahi aletler kullanılarak çıkarılır veya onarılır. Genellikle 1-1 ½ saat süren artroskopi, lokal, bölgesel veya genel anestezi altında uygulanabilir.

Artroskopik diz cerrahisini takiben, bazı hastalar kısa süre bir baston veya koltuk değnekleri kullanmaları gerekmekte ve diğer hastalar yardım almadan dikkatli bir şekilde yürüyebilmektedir. Tezgah üstü veya reçeteli ilaçlar ağrıdan kurtulmak için kullanılabilir ve enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotikler reçete edilebilir. Çoğu durumda iyileşme yaklaşık 6-8 hafta sürer.

Ağır diz hasarına sahip ve diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalar diz protezi ameliyatına (artroplasti olarak da adlandırılır) gerek duyabilir. Diz replasmanının tamamında, diz eklemindeki hasar görmüş kemik ve kıkırdak çıkartılır ve metal ve plastik malzemelerden oluşan yapay bir ek ile değiştirilir. Daha az rastlanan kısmi diz replasmanı, eklemin sadece bir parçasını değiştirmeyi içerir. Diz protezi, toplam hastaların % 90’dan fazlasındaki diz ağrısını hafifletir.

Diz replasman cerrahisi genellikle yaklaşık 2 saat sürer ve genel veya spinal anestezi altında yapılır. Cerrahiyi takiben çoğu hasta hastanede birkaç gün kalır. Fizik tedavi en kısa sürede başlatılır ve çoğu durumda, hastalar prosedürden bir gün sonra suni diz egzersize başlarlar.

Komplikasyonlar arasında kan pıhtıları, kan damarlarındaki sinirlerde yaralanma ve enfeksiyon bulunur (nadir). Diz değiştirme ameliyatından sonra, komplikasyon riskini azaltmak için adımlar atılır. Örneğin, kanı “ince” hale getiren ilaçlar, kompresyon çorapları ve bacakları yükseltmek kan pıhtılaşma riskini azaltmaya yardımcı olabilir ve antibiyotikler enfeksiyon riskini azaltabilir.

Minimal invaziv diz replasman cerrahisi, daha yeni cerrahi teknikler kullanılarak daha küçük insizyonlarla yapılan nispeten yeni bir prosedürdür. Bu prosedürü takiben, bazı hastalar daha az ağrı yaşar, hastaneye yatış süreleri kısaltılır (genellikle 1-3 gün) ve daha çabuk iyileşirler; Bununla birlikte, tüm hastalar minimal invaziv cerrahi için iyi bir adaydır.

Diz Ağrısı Önleme
Tüm vakalarda diz ağrısı engellenemez. Riskin azaltılmasına yardımcı olmak için:

• Sağlıklı bir kilo verme.
• Düzenli olarak egzersiz yapın (uygun gerilme, düşük etkili etkinlikler ve ağırlık eğitimi dahil).
• Etkinlik düzeylerini yavaş yavaş artırma.
• Dizleri koruyun (örn., Arabada tekerlekli patenler ve emniyet kemeri takarken diz pedlerini giyin).
• Uygun ayakkabı giyin (özellikle egzersiz için).
• Diz ağrısı oluşturan herhangi bir aktiviteyi durdurun.

Diz Ağrısı Belirtileri
Diz ağrısı hafif ila şiddetli olabilir ve mat bir ağrıdan, ağrıyan ağrıya kadar değişebilir. Aniden (akut diz ağrısı) gelişebilir veya zamanla yavaşlar (kronik diz ağrısı) gelişebilir ve sabit veya kesintili olabilir (yani gelip gidebilir). Bazı diz ağrıları aktivite veya gece boyunca kötüleşir ve vücudun diğer bölgelerine (örn., Kalçalar, sırt) yayılır.

Nedenine bağlı olarak, diz ağrısına, inflamasyon, şişme ve sertlik (hareketsizlik) gibi diğer semptomlar eşlik edebilir. Ciddi durum olduğunu ve acil tıbbi bakıma ihtiyaç duyan belirtiler şunlardır:

• Deforme veya kusurlu diz eklemi
• Etkilenen bacakta ayakta durma veya ağırlık verme becerisi
• Dizin düzeltilmesi veya bükülmesi mümkün değildir
• Enfeksiyon (ateş, sıcaklık, kızarıklık)
• Bu kilitleyen veya tıkayan diz
• Diz altında karıncalanma, uyuşma, şişme ve renk değişikliği eşliğinde ağrı
• Ağır ağrı ve ağrı tedavide bozulursa

Diz Ağrısı Teşhisi
Diz ağrısı altında yatan nedeni teşhis etmek için tıbbi hikaye, fizik muayene ve tanı testleri sıklıkla kullanılır. Tıbbi geçmiş, ağrının tam yeri, başlangıç ve şiddeti hakkında bilgi içerir; ek belirtiler; ve mevcut tıbbi koşullar.

Fiziksel muayene sırasında doktor, mümkünse hastanın yürüme şeklini (yürüme) değerlendirir ve şişkinlik, kızarıklık, hizalama ve yaralanma belirtileri (örn. Çürük, kesilme) için çeşitli pozisyonlarda dizleri inceler. Vücuttaki bacaklar, kalçalar ve diğer eklemler (örneğin ayak bilekleri, bilekler) de incelenir.

Gerçekleştirilebilecek tanı testleri, görüntüleme testleri (örn., X ışınları, MRI taraması), kan testleri, sıvının dizden çıkarılması (eklem aspirasyonu) ve artroskopi içerir. X-ışınları ve bazı durumlarda bilgisayarlı tomografi (BT taraması) artrit nedeniyle kırık, dislokasyon ve diz eklemindeki değişiklikleri saptamak için kullanılabilir.

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI taraması) diz içindeki yapıların bilgisayar görüntülerini oluşturmak için güçlü mıknatıslar kullanır. Bu test, ligamentler, tendonlar ve kıkırdağıdaki yırtıkları saptamak için kullanılabilir. Kan testleri (örneğin, tam kan sayımı [SBC], sed hızı [ESR]), romatoid artrit gibi infeksiyon ve iltihap koşullarını gidermek için kullanılabilir.

Eklem aspirasyonunda, diz eklemindeki sıvı (sinoviyal sıvı) alınır ve bir mikroskop altında inflamasyon ve enfeksiyon belirtileri açısından incelenir. Bu prosedürde alan lokal anestezi kullanılarak uyuşturulur ve sinovyal sıvıyı geri çekmek için eklem içine bir iğne eklenir.

Artroskopik cerrahi olarak da adlandırılan artroskopi, bazı diz hasarlarının teşhis ve tedavisinde kullanılabilen ayaktan tedavi yöntemidir. Bu prosedürde cerrah küçük bir kesi yapar ve diz eklemini incelemek için bir artroskop (bir monitöre bağlı minik bir kamera içeren cihaz) kullanır. Tedavi gerekiyorsa, cerrah diğer küçük insizyonları yapar ve hasarlı dokuyu kaldırmak veya onarmak için cerrahi aletler yerleştirir.