Nefes Darlığı Neden Olur?

Nefes darlığı (Solunum Güçlüğü) neden olur?

Nefes darlığı nefes alışverişinin sağlıklı bir şekilde sağlanamaması ve sağlıklı tam nefes alamayacağınızı belirtir. Bu rahatsızlık yavaş yavaş gelişebildiği gibi aniden de başlamış olabilir. Nefes alma güçlükleri sanki yeterince hava alamıyormuş gibi hissetmenizi sağlar. (Aerobik dersleri ve spor sonrası yorgunluk gibi hafif solunum problemleri bu kategoriye girmez.)

Nefes alma zorluğu çeşitli koşullardan dolayı kaynaklanabilir. Aynı zamanda stres ve kaygı sonucu da gelişebilir.

Sıklıkla meydana gelen nefes darlığı veya ani, yoğun nefes darlığı atakları, tıbbi yardıma ihtiyaç duyan ciddi bir sağlık meselesini işaret ediyor olabilir.

Solunum zorluklarının sebebi nedir?

Nefes alma güçlükleri genellikle basit çevre sorunları veya ortak sağlık kaygılarından kaynaklanmaktadır. Bunlara toz, küf veya polen alerjisi, stres ve kaygı; tıkalı bir burun veya boğazdaki balgamın hava geçitlerini engellemesi sebep olabilir.

Akciğersel Nedenler

Solunum zorluğuna neden olabilecek bir dizi akciğer rahatsızlığı vardır. Bunların hemen hemen hepsine ivedi tıbbi müdahale gereklidir.

Astım; nefes darlığı, hırıltı, göğüs sıkışması ve öksürüğe neden olabilen hava yollarının daralması ve iltihabıdır.

Pnömoni; enfeksiyon nedeniyle akciğer inflamasyonudur. Belirtiler arasında nefes darlığı, öksürük, göğüs ağrısı, titreme, terleme, ateş, kas ağrısı ve yorgunluk olabilir. Bu, hayatı tehdit eden bir durum olabilir.

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH); nefes verme güçlüğüne neden olan bir grup hastalık anlamına gelir. Başlıca belirtileri ise hırıltılı solunum, sürekli bir öksürük ve göğüs sıkışmasıdır.

Amfizem; genelikle yıllarca sigara içmiş hastalarda görülmektedir.

Pulmoner emboli; akciğerlere giden arterlerden birinde veya bir kaçında tıkanıklıktır. Bu çoğunlukla, vücudun herhangi bir yerinden akciğer arterlerine kadar çıkan bir kan pıhtısının bir sonucudur. Bu durum hayatı tehdit edici seviyede olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Diğer semptomlar ise bacağın şişmesi, göğüs ağrısı, öksürük, hırıltılı solunum, aşırı terleme, anormal kalp hızı, baş dönmesi ve cildin üstünün mavimsi bir renk tonuna bürünmesi.

Pulmoner hipertansiyon; akciğer ve kalp atardamarlarını etkileyen yüksek tansiyondur. Bu durum çoğunlukla akciğer arterlerinin daralması ya da sertleşmesinden kaynaklanmaktadır. Bu durumun belirtileri pulmoner emboli ile çok benzerdir. Acil tıbbi müdahale gereklidir.

Krup akut; viral enfeksiyonun neden olduğu solunum koşullarıdır. Kendine özgü yüksek sesle ve “havlayan” öksürük adıyla da bilinir. Yetişkinlerde veya çocuklarda krupu veya belirtileri gözlemleniyorsa eğer, doktora başvurulmalıdır. Araştırmalara göre, özellikle üç yaşın altındaki çocuklar bu hastalığa karşı oldukça hassastırlar. Böyle bir durumda vakit kaybetmeksizin doktora başvurulmalıdır.

Epiglottitis; enfeksiyon nedeniyle epiglotun’un (nefes borusunu örten doku) şişmesi demektir. Hayatı tehdit eden, derhal tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir hastalıktır. Diğer belirtiler arasında ise ateş, boğaz ağrısı, mavi cilt, solunum ve yutma güçlüğü, garip solunum sesleri (hırıltı), titreme ve ses kısıklığı bulunur. Epiglotun HİB aşısı ile engellenebilir. Aşı genel olarak sadece 5 yaşın altındaki çocuklara yapılır.

Hiatal herni; midenin diyaframdan göğüs içine çıkmasıdır. Bu durumdaki bireyler göğüs ağrısı, yutma güçlüğü ve mide ekşimesi yaşayabilir. İlaç ve yaşam tarzında yapılacak değişiklikler genellikle küçük hiatal hernileri tedavi edebilir. Büyük herniler ya da tedaviye cevap vermeyen daha küçük olanlara ise ameliyat gerektirebilir.

Kalpsel Nedenler

Bir kalp rahatsızlığınız varsa eğer, kendinizi daha sık nefes darlığı yaşarken fark edebilirsiniz. Bunun nedeni; kalbinizin, oksijen bakımından zengin olan kanınızı vücudunuzun geri kalanına pompalama da güçlük çekebilir. Bu soruna neden olabilecek çeşitli olası koşullar vardır.

Koroner arter hastalığı (CAD); kalbe bağlı arterlerin daralmasına ve sertleşmesine neden olan bir hastalıktır. Belirtisi ise göğüs ağrısıdır (angina).

Aritmiler; düzensiz bir kalp atışına ya da çok hızlı veya çok yavaş atan bir kalbe yol açabilen kalp ritmi veya kalp hızı bozukluklarıdır.

Solunum zorluğuna neden olabilecek diğer kalp rahatsızlıkları kalp krizi ve kalp yetmezliği içerir.

Neden nefes almakta zorlanıyorum?

Sürekli stres altında yaşarsanız, alerjiniz varsa veya kronik bir akciğer ya da kalp rahatsızlığınız varsa eğer, solunum sorunları için büyük risk altında olabilirsiniz. Ayrıca obezite de solunum zorlukları riskini arttırır. Aşırı fiziksel egzersiz, özellikle yüksek rakımlarda egzersiz yapma sizi nefes alma sorunları için tehlikeye sokabilir.

Solunum zorluklarının belirtileri nelerdir?

Yeterli oksijenle nefes alamıyormuş gibi bir hisse kapılmanız nefes darlığına işaret ediyor olabilir. Bazı spesifik işaretler arasında daha hızlı bir nefes alma, hırıltı (nefes kesildiğinde ıslık sesi ve bazen nefes kesici sesi), mavi tırnaklar ya da ağız, soluk veya gri bir ten ve baş terlemesi nefes darlığı yaşadığınızın işareti olabilir

Nefes darlığı (Solunum zorluğu) aniden ortaya çıkarsa acil bir doktora başvurmanız gerekli. Nefes alıp vermesi önemli ölçüde yavaşlayan veya durmuş gibi görünen kişiler için hemen tıbbi yardım istenmelidir.

Bazı semptomlar, nefes darlığı ile birlikte ciddi bir problemi gösterebilir. Bu sorunlar anjina atağına, oksijen eksikliğine veya kalp krizine işaret edebilir. Farkında olunması gereken belirtiler arasında ateş, ağrı veya göğüsteki basınç, hırıltılı solunum, boğazda sızma, öksürük kabuğu, sürekli oturmanıza gerek duyan nefes darlığı ve gece boyunca sizi uyandıran nefes darlığı sayılabilir.

Küçük çocuklarda solunum zorlukları

Bebekler ve küçük çocuklar genellikle solunum yolu virüslerine yakalanmaları durumunda nefes darlığı çekerler. Genelikle küçük çocukların burunlarını ve boğazını nasıl temizleyeceğini bilmediği için ortaya çıkar. Daha ciddi solunum zorluklarına yol açabilecek çeşitli koşullar vardır. Bununla birlikte, çoğu çocuk kolaylıkla iyileşir.

Krup (Croup) Hastalığı

Krup genellikle bir virüsün neden olduğu solunum yolu rahatsızlığıdır. Araştırmalar, 6 aydan 5 yaşına kadar olan çocukların krup olma olasılıklarının yüksek olduğunu bildiriyor ancak daha yaşlı çocuklarda da ortaya çıkabilir. Krup genellikle soğuk algınlığına benzer semptomlarla başlar. Hastalığın en belirgin özelliği mühür ise “havlıyor” gibi olan yoğun ve şiddetli öksürüktür. Solunum zorlukları sıklıkla öksürükten kaynaklanabilir. Bu sıklıkla geceleri meydana gelir. Çoğu krup vakası genellikle bir hafta içinde çözülür. Öksürüğün birinci ve ikinci geceleri genellikle en yoğun olduğu dönemlerdir. Bazı durumlarda, üst hava yolunda ciddi bir bakteri enfeksiyonu gelişebilir.

Bronşiolit

Viral bir akciğer enfeksiyonu olan bronşiolit, genellikle altı aylıktan küçük bebekleri etkiler. Hastalık ilk başlarda soğuk algınlığı gibi görünebilir, ancak birkaç gün sonra öksürük, hızlı nefes alma ve hırıltı seyri izleyebilir. Bu gibi durumlarda doktora başvurulmalıdır. Çoğu durumda bebekler 7-10 gün içinde iyileşirler.

Solunum zorluğu artmış veya devam etmiş, dakikada 40’tan fazla nefes alıyor, nefes alabilmek için oturuyor ya da geri çekiliyor ise çocuğunuz tıbbi yardıma ihtiyacı vardır demektir. Geri çekme, kaburgalar arasındaki ve boyundaki göğüs derisi her nefes almayla birlikte batar. Çocuğunuzun kalp hastalığı varsa veya erken doğmuşsa, nefes almada zorluk yaşadıklarını fark etmeniz durumunda derhal tıbbi yardıma başvurmalısınız.

Solunum zorlukları nasıl teşhis edilir?

Doktorunuzun solunum zorluklarının altında yatan nedeni belirlemesi gerekir. Ya hafif ya da yoğun olup olmadığını, ne kadar sürede sorunun yaşandığını ve fiziksel zorlamanın onu daha da kötüleştirip azaltmadığını anlamak için soru sorarlar. Tıbbi geçmişinizi gözden geçirdikten sonra, doktorunuz havayolu pasajlarını, akciğerleri ve kalbi inceleyecektir.

Fiziksel muayenenizin bulgularına bağlı olarak, doktorunuz bir veya daha fazla tanı testi yaptırtabilir. Oksijen seviyelerini kontrol etmek için kan testleri isteyebilirler. Bir elektrokardiyogram (EKG) kalp hasarına bakarken, göğüs radyografisi ve BT taraması ile de altta yatan tıbbi durumları arayabilir. Ekokardiyografi başka bir tanı aracıdır. Kalp rahatsızlığı, kalp mırıltısı veya enfeksiyonun bulunmasına yardımcı olabilir. Doktorunuz akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığını ölçmek için pulmoner (akciğer) fonksiyon testleri, kalp ve akciğerlerinizin fiziksel hararetle nasıl tepki vereceğini görmek için egzersiz testleri de verebilir.

Nefes alma güçlükleri için tedavi seçenekleri nelerdir?

-Yaşam kalitesini iyileştirme
-Stres azaltma
-ilaç

Bazı solunum zorlukları, ciddi kalp ve akciğer hastalıklarının semptomlarıdır. Bu durumlarda, doktorunuz ilacı ve diğer tedavileri reçete eder. Örneğin, astım hastasıysanız, solunum problemleri yaşadıktan hemen sonra bir inhaler kullanmanız gerekebilir. Alerjiler nefes darlığınızın nedeni ise, doktorunuz burun iltihaplarını azaltmak için bir antihistaminik reçete yazabilir ve aynı zamanda toz veya polen gibi tetikleyicilerden kaçınmanızı önerebilir.